Termunterzijl

Termunterzijl en Termunten
Staand op de Boog van Ziel, nabij het hotel en visserijmuseum, tekent zich een bewogen geschiedenis zich af. Hier hield de Stadsweg vanuit Groningen op en men kon met een veerboot verder naar Emden. Landinwaarts ligt het Termunterzijldiep. Een vaarweg die zich door de eeuwen kenmerkte door permanente verbeteringen: van meanderende waterlopen naar betere afwatering en de scheepvaart bevorderend.

Auf dem Boog van Ziel, in der Nähe des Hotels und des Fischereimuseums, zeichnet sich eine turbulente Geschichte ab. Hier hielt der Stadsweg aus Groningen an und man konnte mit der Fähre weiter nach Emden fahren. Im Landesinneren liegt das Termunterzijldiep. Eine Wasserstraße, die im Laufe der Jahrhunderte von ständigen Verbesserungen geprägt war: von gewundenen Wasserläufen zu einer besseren Entwässerung und Förderung der Schifffahrt.

Na de Kerstvloed van 1717 waarbij 2100 mensen het leven lieten, besloot men zich fors te verdedigen tegen de zee. Antonie Verburgh, de stadsbouwmeester van Groningen, bouwde in 1725 een sluis van steen met een versierde borstwering als herinnering met de namen en wapens van de notabelen.
Het topjaar was 1884 met maar liefst 2487 scheepsbewegingen: de Wad- en Sontvaart had zich ontwikkeld en zorgde voor grote bedrijvigheid en welvaart. “Golden Zieltje” (ziel=sluis).

De strijd om het bestaan was hard. Telkens zocht men naar andere wegen om aan de Eems aan de kost te komen. Zeevaart en visserij boden telkens weer kansen.
De garnalenvisserij bracht gedurende de vorige eeuw ruim zestig jaar veel bedrijvigheid in de open haven achter de sluis. Het visserijmuseum en gemaal Cremer (uit 1930) bieden een ruime kijk in het verleden van de omgeving.

Een slikslee voor visvangst buiten dijks en zeehonden bij de Breebaartpolder

Het oudere Termunten, gebouwd op een wierde, heeft de uit de 13e eeuw stammende Ursuskerk, gewijd aan de heilige Ursus van Solothurn en met een Lohman orgel uit 1866. De vaan op de toren is een paard met het lijf van een vis ( landbouw en visserij).

Langs de kerk die plundering, brandstichting, sloop en oorlogsgeweld doorstond, gaat u oostwaarts naar Polder Breebaart, een buitendijks schiereilandje: de punt van Reide, bezoekerscentrum Dollardhoeve, zeehonden en plekken om vogels te observeren. In beide dorpen zijn horecagelegenheden te over.

• Visserijmuseum Termunterzijl

Het ‘Viskerijmuseum’ of ook wel ‘Visserijmuseum Termunterzijl’ genoemd, is elke zondag open voor bezoek van 13.30 uur tot 17.00 uur. Het museum is gelegen in het beschermde dorpsgezicht van Termunterzijl, Mello Coendersbuurt 38.
Visserijmuseum Termunterzijl

• Museumgemaal Cremer Termunterzijl

Het gemaal is iedere zondag open van 13.00 uur tot 17.00 uur. We laten dan speciaal voor u de beide dieselmotoren (Brons en Werkspoor) enkele malen draaien. De toegang is gratis. Het museum is gelegen naast de zeesluis en te bereiken vanaf het parkeerterrein van Vispaleis Westerhuis.
www.museumgemaalcremer.nl

• Punt van Reide

Een bijzonder uitzicht over de Dollard heeft u op het schiereiland ‘Punt van Reide’. Deze smalle buitendijkse landtong, ter grootte van 53 hectare, is het restant van het ooit zo welvarende Reiderland. In de loop der tijd is vrijwel het hele oorspronkelijke gebied weggeslagen door de zee. Nu heeft de natuur er vrij spel: zowel zeevogels als weidevogels doen het dan ook goed in deze oase van rust. De fietstocht (zie hieronder) voert u langs dit bijzonder stukje Groningen. In het broedseizoen is dit gebied afgesloten voor het publiek.

• Fietsroute Zeehondenkijkwand

Deze fietsroute is nog geen 15 km lang. Onderweg is veel te zien. De route voert u langs de Dollarddijk, het bezoekerscentrum Dollard van het Groninger Landschap, De Punt van Reide, de zeehondenkijkwand en weer terug door een historisch deel van Termunterzijl met de Ursuskerk uit de 13e eeuw.
Fietsroute Zeehondenkijkwand